De wet BIG
De Wet BIG bevat regels voor de zorgverlening door individuele beroepsbeoefenaren en beoogt: de kwaliteit van de beroepsuitoefening te bevorderen;
de client te beschermen tegen ondeskundig en onzorgvuldig handelen door beroepsbeoefenaren.
Een onderdeel van de Wet BIG is de regeling voor de voorbehouden handelingen. In de Wet BIG zijn 14 voorbehouden handelingen opgenomen en beroepsbeoefenaren aangewezen die bevoegd zijn de voorbehouden handelingen te verrichten (de arts, en voor bepaalde handelingen de verloskundige en de tandarts). Met inachtneming van bepaalde voorwaarden mag de arts aan een andere beroepsbeoefenaar (bijvoorbeeld verpleegkundige of verzorgende) opdracht geven een voorbehouden handeling te verrichten. Daarnaast hebben verpleegkundig specialisten (VS) en physician assistants (PA) per 2012 de wettelijke bevoegdheid gekregen zelfstandig bepaalde voorbehouden handelingen uit te voeren en aan derden opdracht te geven tot het uitvoeren van voorbehouden handelingen waarvoor zij zelfstandig bevoegd zijn.Aan het geven van een opdracht wordt een aantal voorwaarden gesteld, te weten:
de opdrachtgever mag alleen een opdracht geven aan iemand als hij redelijkerwijs mag aannemen dat deze persoon bekwaam is om de handeling behoorlijk te verrichten;
voor zover dat redelijkerwijs noodzakelijk is, geeft de opdrachtgever aanwijzingen omtrent het verrichten van de handeling, houdt de opdrachtgever toezicht op het verrichten van de handeling en is de mogelijkheid van tussenkomst van de opdrachtgever of zijn/haar waarnemer voldoende verzekerd.
Alleen als aan deze voorwaarden is voldaan mag een opdrachtgever iemand een opdracht geven een voorbehouden handeling te verrichten.
Naast de voorwaarden die aan de opdrachtgever worden gesteld, worden in de Wet BIG ook voorwaarden gesteld aan de persoon die een opdracht krijgt voor het verrichten van een voorbehouden handeling (de opdrachtnemer).
De voorwaarden voor de opdrachtnemer zijn:
er moet een opdracht zijn van een arts/VS/PA;
de opdrachtnemer moet bekwaam zijn om de opdracht uit te voeren;
er moet gehandeld worden overeenkomstig de eventuele aanwijzingen van de arts/VS/PA.
Alleen als aan deze voorwaarden is voldaan, is de opdrachtnemer zelf bevoegd om de handeling te verrichten. Is de opdrachtnemer onbekwaam, dan is hij/zij onbevoegd de handeling te verrichten. Onbekwaam maakt onbevoegd!
1. De Wet BIG is niet van toepassing bij zorgverlening door familie c.q. mantelzorgers.
2. Niet alle risicovolle handelingen zijn voorbehouden handelingen, maar wel alle voorbehouden handelingen zijn risicovol.
3. De verpleegkundig specialist/physician assistant mag onder voorwaarden ook de opdracht geven voorbehouden handelingen te verrichten. Daarbij gaat het niet om alle 14 handelingen, maar –onder voorwaarden- om een beperkt aantal bij AMvB aangewezen voorbehouden handelingen.
4. De verpleegkundig specialist werd in het verleden ook wel nurse practitioner genoemd. Deze titel wordt in de praktijk nog wel gebruikt maar is niet beschermd en zegt dus niets over de bekwaamheden en bevoegdheden van de betreffende zorgverlener. De bevoegdheid is gekoppeld aan de opleidingseis namelijk de opleiding advanced nursing practice. Verificatie hiervan is dus aan te bevelen.